Deizm, birçok kişiye hitap eden felsefi bir sistemdir
Deizm nedir, dünyadaki en popüler inanç biçimlerinden biridir ve herkesi hayrete düşüren bir inanç biçimidir. Son yıllarda dünya çapında çok popüler hale gelen bu inanç sistemidir. Deizm nedir deist inanç, dünyadaki çoğu insanın uyguladığı bir inanç biçimidir. Peki deizm nedir? Deist kime denir? Bu soruların cevaplarını sizler için bulduk.
Deizm, “teizm” anlamına gelen Fransızca “déisme”nin dilimizde okunuşudur. Din ve peygamberlerden bağımsız düşünce yoluyla elde edilen, evreni ve içindeki her şeyi yaratan bir Allah’ın olduğunun kabulüdür. Deistlere göre saftır, süssüzdür, kullanılmayan bir ilahtır. Karşıt ateizm (Fransızca atheisme) ateizm anlamına gelir. Tanrı’yı tanımayanların yedikleri (athé) söylenir. Allah’ı bilmemekle yetinmeyen ve bunu başkalarına aşılamaya çalışan kişiye ateist (ateist) denir. Teoloji (theologie) teolojidir. Teoloji, Osmanlı’da teolojidir.
Deizm basit, mantıklı ve anlaşılırdır
Dünya anlaşılabilir, anlaşılabilir ve açıklanabilir. Dünyada mucize yoktur. Bildiğim kadarıyla deistler hemen hemen tek bir mucizeyi kabul ederler, o da dünyanın yaratılış mucizesidir. Deistler, Tanrı’nın dünyadaki işlevini bu yaratma eylemiyle sınırlamak isterken, teistler, Tanrı’nın dünyanın işleyişi ve yönetimi üzerindeki etkisinin devam ettiğini iddia etmek isterler. Deistler tarafından kabul edilen dünyanın yaratılışı veya kökeni hakkındaki bu mucize dışında, diğer tüm mucizeler “geleneksel” olduğu için basitçe reddedildi. Öyleyse, 17. yüzyılın sonlarından 18. yüzyılın ortalarına kadar Deizm tartışmasının ana temaları, Voltaire’in Felsefi Mektupları ve Rousseau’nun eğitici romanı Émile neydi? Bana göre Hefferbauer en az dört konuyu vurgulamıştır;
1. Akıl ve vahiy ilişkisi
2. Vahiy ve İncil’in sahihliği ve otoritesi
3. Mucizelerin olgusal ve kanıtsal değeri
4. Mucizelerin önemi ve önemi ile ilişkisi Pozitif veya vahyedilmiş dinle karşılaştırıldığında doğal dinin otoritesi.
Deizm hareketinin geleneksel fikirleri haklı çıkarmaya çalışan muhafazakar kısmının aksine, Blunt ve John Dryden gibilerden oluşan ilerici kısım, vahiy dinini mutlak olarak reddetti. Aksine, tabiat dinini tüm insanlığı ortak olarak bağladıkları tek din olarak kabul ederler; çünkü vahyedilen her din, büyük ölçüde hoşgörüden bahsetmelerine rağmen, nihayetinde tek ve mutlak gerçek olduklarını iddia ederler. . Ama tabiat kanunları Allah’ın kanunu olarak alınırsa, o zaman bütün vahiy dinlerinin ortak ve bağlayıcı temeli birer birer kurulur. Bu, birçok dinin birliğini ve dolayısıyla ebedi barışı sağlar.
Doğal Hukuk Argümanı: Bu argüman teleolojik argümanın bir çeşididir. Doğal hukuk argümanına göre, doğada tutarlı ve öngörülebilir doğa yasaları olduğuna göre, bu yasaları koyan yasa koyucular da olmalıdır. Bu kanun koyucu aynı zamanda en yüce varlıktır. Sıra şu şekildedir;
Deist olmak için etik ve çevresel nedenler de dahil olmak üzere birçok neden vardır
Anti-deist Forster’ın bu sözleri, bana öyle geliyor ki, deizmin en temel amacını ifade ediyor. Deistlere göre, dini inançların özgürce tartışılması tüm insanlık için ne kadar çok desteklenir ve teşvik edilirse o kadar iyidir. Çünkü ancak bu şekilde gerçek takva bulunabilir ve inançlar arasında, müminler ile kafirler arasında kalıcı barış ancak konunun özgürce tartışılmasıyla sağlanabilir. Aksine, herhangi bir dini inancın zorla ve şiddetle empoze edilmeye çalışılması, “insanın en kutsal doğal haklarının çiğnenmesi” anlamına gelir. Çünkü inanç, insanı insan, yani ahlaki bir varlık yapan vicdanı da içerir.
Deizm hem ülkemizde hem de dünyada yükselişte. Çağımızda “Neden?” sorusunun cevabı, soracak olanlar için hiç de zor değil. Çünkü dinin hükümleri, özellikle de ahlâk, dindarlar tarafından kolaylıkla göz ardı edilmekte, müminler ve onları temsil edenler, doğru, dürüst ve edepli insan olma konusunda iyi bir örnek oluşturamamakta, müminler en yüksek dini bile kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaktadırlar. , deizme olan ihtiyacı artırıyor. Aynı şey İslam dünyası için de geçerlidir. İnanmak, insan doğasındaki en önemli eğilimlerden biridir. İnsanlar bu eğilimle din aracılığıyla baş edemeyince genellikle alternatif arayışlara girerler. Bu anlamda deizm bir alternatiftir. Bu nedenle deizmin yükselişi bir sürpriz değil, anlaşılır bir tepkidir.
Allah inancı dinin mihenk taşıdır. Ancak, herkes Tanrı’ya inanmıyor. Deizm, Tanrı’nın evreni yarattığını, ancak insanlığın işlerine ne yönlendirdiğini ne de müdahale ettiğini savunan teist olmayan bir dindir. Ayrıca deistler, Tanrı’nın yeryüzündeki yaşamı yarattığına, ancak kendi yolunu bulması için onu kendi haline bıraktığına inanırlar. Deist Tanrı anlayışı, teistik anlayıştan daha az antropomorfik olması bakımından farklıdır.
Deistler, dünyanın doğaüstü olduğuna ve Tanrı tarafından yaratıldığına inanırlar. Ancak Allah’ın dünya işlerine müdahale ettiğine inanmazlar. Onlara göre bu inanç şirke benzer; birden çok tanrıya inanç. Bunun yerine deistler, dünyayı anlamada bilim ve aklın vahiyden daha iyi araçlar olduğuna inanırlar. Deistlere göre Tanrı’dan bağımsız doğa kanunları vardır; bu yasalar doğadaki her şeyi yönetir. Bu nedenle, deistler hayatın dini yönlerini anlamak için inanç yerine akla güvenirler.
Deizm çoktanrıcılıktan farklıdır, çünkü çoktanrıcılar birden fazla tanrıya inanırlar. Örneğin, Hindu çoktanrıcılığı, birden fazla tanrı biçimi içerir – Vishnu, Shiva ve diğerleri. Ancak bir deist, her şeyin tek ve biricik yaratıcısı olan Allah’tan başka hiçbir tanrıya inanmaz. Bir deist için birden fazla tanrıya inanmak, birden fazla doğaya inanmak gibidir: yağmur, kar ve güneş ışığı, hepsi farklı niteliklerle doğayı temsil eder. Karşılaştırıldığında, birden fazla yaratıcıya inanmak, birden fazla doğaya inanmaya benzer: her yaratıcı, kendi bakış açısının altında doğanın farklı yönlerini tezahür ettirir. teist veya teist bir inanç sistemi. Başlangıçta kelime, Deist George Berkeley tarafından 1784’te kurulan bir felsefe sistemine atıfta bulunuyordu. Berkeley, evreni her şeye gücü yeten bir aklın yarattığına inanıyordu, ancak yaratılışla ilgili değildi veya insan işlerini vahiy veya doğa kanunu aracılığıyla yönlendirmedi. Öte yandan deizm, yukarıda belirtilen inançlara sahip olan bir kişiyi de ifade edebilir. Teist olmamak, bir yaratıcıya inanan kişiyi daha az deist yapmaz; sadece bu yaratıcının neye benzediği ve insanlıkla nasıl etkileşim kurduğu hakkındaki yorumunu gösterir.
Din tartışılırken, deizm gibi yeni bir düşüncenin ortaya atılması, insanların din ve maneviyat hakkında felsefi tartışmalara girmesine yardımcı olabilir. Pek çok kişi deizmi farklı yorumlasa da -dini veya dinsiz bir inanç sistemi olarak- bu kavram, vahyedilmiş dinleri reddeden ve yaşamı ve çevrelerindeki dünyayı anlamak için tek yol gösterici olarak aklı benimseyen zeki beyinlerden kaynaklandığı düşünüldüğünde, bu kavramın değeri vardır.
